Đồ uống nóng có giúp làm mát cơ thể?

Khi nhiệt độ tăng, có người bỏ đá vào đồ uống, nhưng có người lại đi đặt nước pha trà: trà nóng là loại đồ uống được ưa chuộng quanh năm tại các nước như Bangladesh, Ấn Độ, Nhật Bản và A-rập Xê-út. Nhiều người thấy trà nóng giúp giải khát vào ngày nóng. Và trong Đông y, một số loại trà được cho là có tác dụng giải nhiệt ngay cả khi uống nóng. Nhưng liệu đồ uống nóng có thực sự giúp bạn hạ nhiệt vào ngày nóng không?

Hóa ra đồ uống nóng đúng là có tác dụng đó, nhưng còn tùy bối cảnh.

Theo giáo sự dược học Peter McNaughton, Đại học King’s College London, Anh, đồ uống nóng thực sự có thể làm bạn hạ nhiệt nếu thời tiết không quá ẩm.

Nếu đồ uống nóng hơn cơ thể, thì lúc đầu rõ ràng nó sẽ làm bạn nóng hơn. Nhưng giống như mọi loài động vật máu nóng khác, con người liên tục thích nghi để giữ cho nhiệt độ bên trong cơ thể ổn định. Các nhà khoa học phát hiện đồ uống nóng (và ớt cay) kích hoạt một thụ thể trong thần kinh gọi là TRPV1. Thụ thể này cho cơ thể biết cần phải hạ nhiệt, và thế là cơ thể đáp lại bằng cách toát mồ hôi.

Đổ mồ hôi trên da khiến ta cảm thấy khó chịu, nhưng chỉ cần một ngọn gió thổi qua thì mồ hôi sẽ bốc hơi, giúp tản nhiệt. Đổ mồ hôi giúp con người sống sót ở những nhiệt độ cao nhất được ghi nhận trên Trái đất, ít nhất là trong cái nóng khô. Mồ hôi ít có tác dụng làm mát ở độ ẩm cao vì không khí đã chứa đầy hơi nước và không thể hấp thụ thêm độ ẩm từ da. Vì thế, ở độ ẩm cao, nhiệt độ mà con người có thể sống sót thấp đi nhiều.

Theo một nghiên cứu năm 2012, khi mồ hôi hoàn toàn bốc hơi thì đồ uống nóng có thể giúp con người hạ nhiệt, ít nhất là tạm thời. Nghiên cứu đó tìm hiểu những người đạp xe đủ nhanh để tạo ra luồng gió cho chính mình trong một môi trường khí hậu không có độ ẩm - điều kiện lí tưởng để mồ hôi bốc hơi.

Ngược lại, đồ uống lạnh làm nhiệt độ cơ thể giảm, và tình trạng này thúc đẩy não điểu khiển cơ thể giảm đổ mồ hôi để đưa nhiệt độ cơ thể lên mức tiêu chuẩn. Một nghiên cứu năm 2018 cho rằng khi ít gió, độ ẩm cao hơn hay khi có các rào cản khác ngăn việc đổ mồ hôi, như khi lính cứu hỏa mặc quần áo dầy, thì nên hạ nhiệt bằng đồ uống đá bào. Nước lạnh chắc chắn sẽ làm cơ thể mát hơn, và cũng có xu hướng ngăn đổ mồ hôi. Nếu bạn đã đổ mồ hôi sẵn rồi thì còn tuyệt hơn nữa.

Còn một nguyên nhân quan trọng khác khiến đồ uống nóng giúp giảm nhiệt. Đó là nó giúp chúng ta có đủ nước để đổ mồ hôi. Trong tình huống bình thường, cơ thể có thể nhanh chóng điều chỉnh nhiệt độ, nhưng nó không thể tự bù đắp chất lỏng bị thiếu. Bởi vậy đồ uống nóng, lạnh, hay ở nhiệt độ phòng không quan trọng bằng việc bạn được uống khi khát.

Bên cạnh đó, khả năng cảm nhận cơn khát giảm đi khi tuổi tác tăng lên, nên người già cần uống thường xuyên, dù họ có cảm thấy khát hay không.

Trong một nghiên cứu năm 2017, các nhà nghiên cứu phát hiện, tuy nhiều người làm việc ngoài trời thích nước lạnh, họ thường tránh uống vì nghĩ đồ uống lạnh sẽ làm cơ thể bị sốc nhiệt. Vì niềm tin sai lầm này, họ uống ít đi và bị thiếu nước. Các nhà nghiên cứu khuyên chúng ta nên uống đồ uống ưa thích để đảm bảo cơ thể có đủ nước. Nhưng họ cũng cảnh báo chỉ uống nước không thôi thì chưa đủ để giúp những người làm việc ngoài trời hạ nhiệt trong những ngày nóng bức nhất. Họ còn cần các hỗ trợ khác, như nghỉ giải lao lâu hơn và được dùng máy lạnh.

Nguồn: